Geçmiş yazılarımız
GUZHENG
Guzheng ya da gu zheng (çin karakterleriyle: 古箏, pinyin: gŭzhēng), zaman zaman söylenen ismiyle zheng(箏), kanuna benzeyen eski bir Çin çalgısıdır. 18-23 ya da daha fazla tele ve hareket ettirilebilir köprülere sahiptir. Çin'deki kaynaklara göre Guzheng'in tarihi Qin hanedanlığı zamanına, yani milattan önce 206 yıllarına dayanmaktadır. Guzheng Çin'de en çok çalınan çalgıdır.
Guzheng 19. yüzyıldan itibaren solo repertuar olarak büyüme göstermiştir ancak hızlı gelişen teknoloji ile bazı değişimlere uğramıştır. Çince karakter olarak; Gu(古) eski çağ anlamına gelmektedir. Zheng(箏) ise, iki karakterin birleşiminden oluşmuştur. Üst kısımdaki karakter bambu, alt kısımdaki karakter ise tartışmak anlamına gelmektedir. Eski çağlarda bu çalgı aleti bambudan yapılıyordu ve Türk halk edebiyatında olduğu gibi aşıkların manidar sözler kullanarak birbirleri ile atıştıkları gibi, iki Guzheng ustasının da karşılıklı duygularını dile getirerek birbirleriyle atıştıkları için "tartışmak" anlamındaki karakter
kullanılmıştır.
Çin'deki bir efsaneye göre 25 yaylı bir zihter(kanun ve Guzheng gibi çalgıların ortak adı) çalan çok meşhur bir müzisyen varmış. Bu müzisyenin birbirinden yetenekli iki oğlu varmış, ikisi de zihter çalma konusunda çok yetenekli ve başarılılarmış. Usta müzisyen bir gün yaşlandığını ve artık zihterini oğullarından birine devretme vaktinin geldiğini anlamış, fakat zihterini hangi oğluna bırakacağını bir türlü karar verememiş. İki oğlu da babasının çalgısına sahip olmak istiyorlarmış, bu duruma çok üzülen müzisyenin bir gün aklına zihteri ikiye bölmek gelmiş. Biri 12 yaylı, diğeri ise 13 yaylı olacak şekilde zihterini ikiye bölmüş. Ortaya çıkan yeni çalgılar büyük şaşkınlık yaratmış, çünkü yeni çalgı eskisine göre daha yumuşak ve daha güzel bir sese sahipmiş, müzisyen bu yeni alete Zheng adını vermiş.
1961 yılından itibaren 21 yaya sahip, çeşitli malzemelerden üretilen modern Guzheng lar kullanılmaya başlandı. Guzheng'ın ahşaptan yapılmış uzun ve kavisli gövdesi üzerindeki yaylar hareketli köprü üzerinden geçmektedir. Bu köprü sayesinde Guzheng'a akort yapılır. Köprü hareket ettirilerek farklı seslerin elde edilmesi sağlanır.
Guzheng, Dünya'nın ilk sanal müzik grubu olan Gorillaz'ın 2005 yılındaki "Help! A Day in the Life" albümündeki "Hong Kong" şarkısında ve ayrıca 2008 yılında düzenlenen Pekin yaz olimpiyat oyunlarının açılış töreninde de kullanılmıştır.
Hoş bir Guzheng dinletisi...
Powered by Şevket Çalışkan